Netcongestie in Nederland: Wat kun je hier als bedrijf tegen doen?

Jop Siewe

12-08-2024
6
minuten
Zakelijk

In een wereld die steeds meer afhankelijk wordt van elektriciteit, is het essentieel dat onze infrastructuur deze groeiende vraag aankan. Helaas komt het steeds vaker voor dat het elektriciteitsnetwerk niet voldoende capaciteit heeft om aan deze vraag te voldoen, een probleem dat bekendstaat als netcongestie. In deze blog bespreken we wat netcongestie precies is, wat de gevolgen hiervan zijn, en welke oplossingen beschikbaar zijn.

Wat is netcongestie?

Netcongestie is een situatie waarbij de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk onvoldoende is om aan de vraag te voldoen. Dit kan optreden wanneer de infrastructuur de hoeveelheid energie die verbruikt of opgewekt wordt niet kan verwerken. Als gevolg kunnen leveringsproblemen ontstaan en kan het netwerk overbelast raken, wat kan leiden tot stroomuitval. Een belangrijke oorzaak van netcongestie is de toename van hernieuwbare energiebronnen zoals zonne- en windenergie. Deze bronnen zijn vaak geconcentreerd in gebieden met veel wind of zon, wat leidt tot pieken in de opwekking van elektriciteit. Bovendien produceren deze bronnen op een variabele manier, afhankelijk van de weersomstandigheden, wat de voorspelbaarheid en stabiliteit van het netwerk belemmert. Naast de groei van hernieuwbare energie draagt ook de toenemende elektrificatie van de maatschappij bij aan de druk op het elektriciteitsnet. Om netcongestie te verminderen, zijn diverse maatregelen nodig. De netbeheerders in Nederland zijn druk bezig met het plannen en uitvoeren van uitbreidingen van het elektriciteitsnet. Echter, zal dit niet voldoende zijn en zullen er andere hulpmiddelen zoals batterijsystemen moeten worden ingezet om netcongestie tegen te gaan en de energietransitie te versnellen.

Wat zijn de gevolgen van netcongestie?

Netbeheer Nederland biedt op zijn capaciteitskaart een overzicht van de huidige situatie in Nederland met betrekking tot de afname en teruglevering van elektriciteit (zoals te zien in de afbeelding hieronder). De kaart toont per postcode de capaciteit voor afname of teruglevering voor grootverbruik en geeft aan waar congestie optreedt. Zoals de kaart laat zien, is er in Nederland een aanzienlijk tekort aan transportcapaciteit, wat leidt tot wachttijden voor het verkrijgen of verzwaren van een elektriciteitsaansluiting. Hierdoor kunnen bedrijven bij de bouw van nieuwe locaties bijvoorbeeld lang wachten op de benodigde aansluiting. Daarnaast kan een onderneming in een gebied met congestieproblemen zijn verbruik niet vergroten en dus de bedrijfsvoering niet uitbreiden. In het geval dat er nieuwe machines, laadpalen of andere grootverbruikers moeten worden geplaatst, zal een uitbreiding van de aansluiting namelijk lang kunnen duren. Sommige bedrijven kunnen daarnaast in gebieden waar teruglevering niet mogelijk is in eerste instantie geen hernieuwbare energiebronnen plaatsen en dus niet verduurzamen. Dit belemmert dus direct ook de snelheid van de energietransitie.

Daarbij komt dat er door netcongestie vaker stroomuitval zal plaatsvinden. Dit is voor huishoudens uiteraard al vervelend, maar voor bedrijven kan dit ook aanzienlijke economische schade veroorzaken.

Wat kun je tegen netcongestie doen?

Wanneer je als bedrijf te maken krijgt met congestieproblematiek, heb je verschillende opties om dit tegen te gaan. Als je bijvoorbeeld wilt uitbreiden, maar niet genoeg capaciteit voor beschikbaar hebt op de elektriciteitsaansluiting, kun je een batterij inzetten om deze capaciteit door middel van peakshaving te vergroten. Bij peakshaving slaat een batterijsysteem tijdens daluren (goedkope) energie op en levert deze energie tijdens piekuren. Zo blijf je onder het gecontracteerd transportvermogen en wordt energie op efficiëntere wijze ingezet. Met een slim aangestuurd batterijsysteem kun je in sommige situaties meerdere honderden kilowatts aan vermogen toevoegen aan je huidige aansluiting en zo zonder probleem laadpalen, machines of andere grootverbruikers integreren in je bedrijfsvoering. Als je een batterijsysteem inzet als ‘congestie-verzachter’, kun je zelfs voorrang krijgen op de wachtlijst voor een verzwaring van de elektriciteitsaansluiting van de Autoriteit Consument & Markt.

Als je geen energie kunt terugleveren, kun je als bedrijf kiezen voor een zero feed-in systeem, waarbij overschotten van duurzaam opgewekte energie worden opgeslagen in een batterij voor later gebruik. In het geval dat de batterij vol zit en er nog steeds overproductie plaatsvindt, kunnen de zonnepanelen door middel van curtailment worden begrensd. Zodra je van de netbeheerder akkoord krijgt om terug te leveren, kan dit weer worden omgezet. Hierna zal er dus geen curtailment meer plaatsvinden na overproductie met een volgeladen batterij, en zal de overcapaciteit tegen vergoedingen worden teruggeleverd aan het net.

Als je slechts een klein transportvermogen kunt krijgen op een (nieuwe) locatie, kun je kiezen voor een microgrid, waarbij je bijna geheel onafhankelijk bent van het elektriciteitsnet.

Daarnaast kun je een batterijsysteem door middel van onbalans of dynamische uurprijs sturing inzetten om netcongestie tegen te gaan. Dit kan ook in combinatie met andere gebruikstoepassingen. Wanneer je bijvoorbeeld je capaciteit gaat uitbreiden met een batterij, kun je ervoor kiezen om een iets groter systeem te plaatsen dan dat je eigenlijk nodig hebt, om de extra capaciteit en vermogen in te zetten voor onbalans sturing. Wanneer er een overschot aan energie is op het net kan dit worden opgeslagen en wanneer er een tekort is kan energie worden vrijgegeven. Op deze manier kun je bijdragen aan het stabiliseren van het elektriciteitsnet en tegelijkertijd hiermee geld verdienen, wat de terugverdientijd van de batterij verkort. Wanneer er onbalans ontstaat en je als bedrijf je energie en opslag vrijgeeft aan de netbeheerder, krijg je hier namelijk vergoedingen voor die op kunnen lopen tot tienduizenden euro’s per maand.

Verken de mogelijkheden voor jouw onderneming

Loopt jouw onderneming tegen congestieproblemen aan en wil je dat dit op korte termijn wordt opgelost? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek waar we de mogelijkheden van een batterijsysteem, in eventuele combinatie met andere middelen als zonnepanelen, aan je kunnen voorleggen.

Op de webpagina voor zakelijke energie-opslag gaan we dieper in op de mogelijkheden en voordelen van een slim aangestuurd batterijsysteem. In een eerder gepubliceerde blog gaan we dieper in op alle Smart-Services.

Bekijk dit ook